موسسه مشاوره حقوقی عدلت سرا، مشاوره خانوداه ، انحصار وراثت

دعوای اثبات اقاله چیست؟

اقاله در لغت به معنای برهم زدن و فسخ معامله با رضایت می باشد. در اصطلاح علم حقوق، اقاله یا تفاسخ بمعنای تراضی دو طرف عقد بر انحلال و زوال آثار آن در آینده تعریف شده است و یکی از اسباب سقوط تعهدات می باشد. دعوای اثبات اقاله دعوایی است که به موجب آن خواهان دعوا، مدعی این امر می باشد که عقدی میان او و خوانده دعوا منعقد گردیده است اما با تقدیم دادخواست اثبات اقاله، مدعی بر هم زدن این عقد همراه با توافق هر دو طرف می باشد. فی الواقع خواهان دعوا کسی است که مدعی وقوع اقاله است و خوانده دعوا نیز طرف مقابل می باشد. این دعوا در زمره دعاوی مالی می باشد که خواهان می بایست هزینه دادرسی دعاوی مالی را پرداخت نماید.

نکته مهم این است که دعوای اثبات اقاله، مخصوص عقود لازم می باشد. عقد لازم در ماده ۱۸۵ قانون مدنی این چنین تعریف شده است:

«عقد لازم آن است که هیچ یک از طرفین معامله حق فسخ آن را نداشته باشند مگر در موارد معینه»

دعوای اثبات اقاله نیز همانند سایر دعاوی نیازمند تقدیم دادخواست می باشد که می بایست تمامی شرایط مقرر در مواد ۴۸ و ۵۱ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی را اعم از اینکه دادخواست به زبان فارسی باشد و امضای خواهان نیز حتما ذیل آن رعایت گردد و ... شامل شود.

مطلب مرتبط: اقاله چیست و چه شرایطی دارد؟

خواهان دعوای اثبات اقاله می بایست در دادخواست تقدیمی خود، خواسته ای را مبنی بر اثبات اقاله قرارداد مورخ ... را مطرح نماید. مرجع صالح در رسیدگی به این دعوا، دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت خوانده می باشد اما اگر دعوایی سابقا در دادگاهی مطرح شده باشد، دعوای اثبات اقاله بعنوان دعوای تقابل در همان دادگاه مطرح می گردد.

ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی مقرر نموده است:

«شروع رسیدگی در دادگاه مستلزم تقدیم دادخواست می باشد. دادخواست به دفتر دادگاه صالح و در نقاطی که دادگاه دارای شعب متعدد است به دفتر شعبه اول تسلیم می گردد.»

ماده ۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی مقرر نموده است:

«دادخواست باید به زبان فارسی در روی برگ‌های چاپی مخصوص نوشته شده و حاوی نکات زیر باشد:

1. نام، نام خانوادگی، نام پدر، سن، اقامتگاه و حتی‌الامکان شغل خواهان. تبصره - در صورتی که دادخواست توسط وکیل تقدیم شود مشخصات وکیل نیز باید درج گردد.
2. نام، نام خانوادگی، اقامتگاه و شغل خوانده.
3. تعیین خواسته و بهای آن مگر آنکه تعیین بها ممکن نبوده و یا خواسته، مالی نباشد.
4. تعهدات و جهاتی که به موجب آن خواهان خود را مستحق مطالبه می داند به طوری که مقصود واضح و روشن باشد.
5. آنچه که خواهان از دادگاه درخواست دارد.
6. ذکر ادله و وسایلی که خواهان برای اثبات ادعای خود دارد، از اسناد و نوشتجات و اطلاع مطلعین و غیره، ادله مثبته به ترتیب و واضح نوشته می شود و اگر دلیل، گواهی گواه باشد، خواهان باید اسامی و مشخصات و محل اقامت آنان را به طور صحیح معین کند.
7. امضای دادخواست دهنده و در صورت عجز از امضاء، اثر انگشت او.

تبصره ۱- اقامتگاه باید با تمام خصوصیات از قبیل شهر و روستا و دهستان و خیابان به نحوی نوشته شود که ابلاغ به سهولت ممکن باشد.

تبصره ۲- چنانچه خواهان یا خوانده شخص حقوقی باشد، در دادخواست نام و اقامتگاه شخص حقوقی نوشته خواهد شد.»

مطلب مرتبط: نمونه قرارداد اقاله

نحوه اقامه دعوای اثبات اقاله

دعوای اقاله به دو طریق می تواند مطرح گردد:

1. طرح دعوای اثبات اقاله بعنوان دعوای نخستین
2. طرح دعوای اثبات اقاله بعنوان دعوای متقابل

در طرح دعوای اثبات اقاله بعنوان دعوای نخستین، خواهان دعوا مدعی می باشد که معامله فی مابین او و خوانده، بموجب توافقی برهم زده شده است. جهت اثبات این امر لازم است که یک قرارداد لازم الاجرا میان طرفین و هم چنین توافق کتبی یا شفاهی ناشی از برهم زدن معامله موجود باشد. فی الواقع اقاله زمانی رخ می دهد که طرفین، یک قرارداد لازم الاجرا را منعقد نموده اند و سپس با توافق یکدیگر آن را برهم می زنند. همچنین این توافق، جهت برهم زدن عقد سابق نیز ممکن است شفاهی باشد و یا کتبی.

در طرح دعوای اثبات اقاله بعنوان دعوای متقابل، خوانده دعوای اصلی مدعی این امر می باشد که حقی که خواهان بر اساس آن اقامه دعوا نموده است، بر اساس توافقات میان طرفین اقاله گردیده است فلذا وی دعوای اثبات اقاله را بعنوان دعوای متقابل در همان دادگاه رسیدگی کننده به دعوای اصلی مطرح می نماید. جهت طرح دعوای اثبات اقاله بعنوان دعوای متقابل، می بایست خوانده دعوای اصلی، این دعوا را به شرط آنکه با دعوای اصلی دارای ارتباط کامل و یا منشا واحد باشد، تا پایان جلسه اول دادرسی مطرح نماید.

جهت مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری به صفحه تماس با ما مراجعه فرمائید.

عدالت سرا (دفتر حقوقی مهسا باقری و جمعی از همکاران)، وکلای پایه یک دادگستری و عضو کانون وکلای دادگستری، دارای چندین سال سابقه در امر وکالت در انواع دعاوی اعم از حقوقی، ملکی، خانواده، کیفری و … آماده ارائه خدمت در تمامی زمینه های حقوقی اعم از ارائه مشاوره و قبول وکالت می باشد.

تمکین به چه معناست؟

بعد از اینکه عقد نکاح بطور صحیح واقع شود، هر یک از زوجین (زن و مرد) در مقابل یکدیگر به انجام وظایف مشخصی متعهد می گردند، تمکین در واقع به معنای انجام وظایف زناشویی توسط زوجه (زن) می باشد. بطور مثال مطابق با قانون مدنی و قانون حمایت خانواده، از جمله وظایف زن این است که در منزلی سکونت داشته باشد که شوهر او انتخاب نموده است به شرط آنکه منزل، متناسب با شئونات زن انتخاب شده باشد. بنابراین سکونت زن در منزلی که شوهر او انتخاب می نماید یکی از موارد تمکین زن محسوب می شود.

در این ارتباط ماده ١١١٤ قانون مدنی مقرر میدارد:

"زن باید در منزلی که شوهر تعیین می کند سکنی نماید مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد."

مطلب مرتبط: چگونه می توان به شکل قانونی از شوهر نفقه گرفت؟!

انواع تمکین

تمکین به دو صورت می باشد:

1. تمکین خاص
2. تمکین عام

تمکین خاص چیست؟

تمکین خاص یعنی برقراری رابطه خاص جنسی و زناشویی میان زوجین.

در واقع تمکین خاص بمعنای اطاعت پذیری زن در مسائل جنسی و رابطه جنسی معقول با همسر خود می باشد.

تمکین عام چیست؟

تمکین عام بمعنای اطاعت کلی زن از شوهر در انجام امور زندگی مشترک می باشد.

ناشزه به چه معناست؟

به زنی که از انجام وظایف زناشویی در مقابل شوهر خود خودداری نماید، ناشزه می گویند. مطابق با قانون مدنی، به زن ناشزه نفقه تعلق نمی گیرد. ماده ١١٠٨ قانون مدنی مقرر میدارد:

"هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود."

تمکین چیست؟ عدم تمکین به چه معناست؟ - عدالت سرا

الزام به تمکین به چه صورت می باشد؟

در صورتی که زوجه (زن) بنا به هر علتی از شوهر خود تمکین (عام یا خاص) ننماید، در اینصورت مرد میتواند دادخواست الزام زن به تمکین را از طریق مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی ثبت نماید. بعد از ثبت دادخواست، پرونده از طریق دفتر خدمات قضایی به دادگاه خانواده محل اقامت زوجه ارسال می گردد. توصیه میگردد قبل از ثبت دادخواست الزام به تمکین، اظهارنامه ای با موضوع تمکین زوجه و بازگشت او به منزل، ارسال گردد.

بعد از ارجاع پرونده به دادگاه خانواده، پرونده به یکی از شعب ارسال می شود و بعد از آن وقت رسیدگی تعیین می شود و به طرفین ابلاغ می گردد. در جلسه رسیدگی، شوهر موظف است که ثابت نماید منزل و اسباب و اثاثیه ای متناسب با شئونات زن تهیه نموده است. در این مرحله کارشناس رسمی دادگستری توسط قاضی دادگاه تعیین می شود تا شرایط موجود را بررسی نماید و نظر خود را اعلام کند. در صورتی که ادعای مرد ثابت شود و حکم بر الزام زن به تمکین صادر گردد، پس از قطعیت رای مرد میتواند از دادگاه بدوی تقاضای صدور اجراییه را بنماید و با ارسال پرونده به اجرای احکام، حکم اجرا گردد.

نکته حائز اهمیت این است که به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی نمیتوان با توسل به زور یا تهدید زن را به خانه شوهر برگرداند. در این شرایط زن، ناشزه است و مستحق نفقه نمی باشد.

مطلب مرتبط: چگونگی انجام ملاقات فرزند مشترک بعد از وقوع طلاق

در کدام موارد زن میتواند از شوهر خود تمکین نکند؟

موارد ذیل عذرهای موجهی می باشند که زن مجاز به عدم تمکین است:

• زمانی که مرد دچار امراض مقاربتی شده باشد که در اینصورت زن می تواند از تمکین خاص امتناع نماید.
• استفاده زن باکره از حق حبس خود به شرطی که تمکین عام نکرده باشد.
• اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد زن می تواند مسکن علیحده اختیار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه بر عهده شوهر خواهد بود. (ماده ١١١٥ قانون مدنی)
• عدم تهیه منزل مناسب شان و شئونات زوجه
• اگر زن در دوره عادت ماهانه باشد، می تواند از رابطه زناشویی با شوهر خودداری نماید.

تمکین چیست؟ عدم تمکین به چه معناست؟ - عدالت سرا

حق حبس چیست؟

حق حبس یعنی اینکه زن باکره میتواند در دفاع از الزام به تمکین خود بیان نماید تا زمانی که شوهر او تمام مهریه او را پرداخت نکند، میتواند از شوهر خود تمکین ننماید به این حق زن، "حق حبس" می گویند. بعضی از حقوقدانان معتقدند حتی اگر مرد دادخواست تقسیط مهریه را هم بدهد، حق حبس زن تا پرداخت آخرین قسط کل مهریه پابرجاست. در حالی که بعضی دیگر عقیده ای برخلاف نظریه فوق را دارند.

قابل ذکر است که اگر زوجه باکره از شوهر خود تمکین عام کرده باشد حتی اگر تمکین خاص نکرده باشد، حق حبس او از بین میرود.

مطلب مرتبط: نحوه مطالبه مهریه در عقد موقت

وظایف زوجین در مورد تمکین و پرداخت نفقه

در دادگاه مطالبه نفقه، زن موظف است که ثابت نماید که ناشزه نبوده است و از شوهر خود تمکین نموده است اما با تمام این اوصاف شوهرش نفقه او را پرداخت ننموده است چرا که ماده ١١٠٦ قانون مدنی عنوان کرده است که در نکاح دائم پرداخت نفقه از وظایف شوهر می باشد. به محض وقوع صیغه عقد، زن و شوهر در مقابل یکدیگر موظف به انجام وظایفی می شوند.

ماده ١١٠٢ قانون مدنی بیان میدارد:

"همین که نکاح بطور صحت واقع شد روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می شود.‪"

در دادگاه الزام به تمکین نیز مرد باید ثابت نماید که زن به عناوین مختلف از تمکین امتناع نموده است و ناشزه محسوب می شود. در صورتی که زن از همسر خود تمکین ننماید، به او عنوان "ناشزه" اطلاق می گردد و بنابراین نفقه به او تعلق نمی گیرد مضاف بر اینکه ممکن است دادخواست طلاق یکطرفه او با دشواری های زیادی روبرو شود و نتواند طلاق بگیرد. در صورتی که مرد در این شرایط دادخواست طلاق بدهد، شرط نصف شدن دارایی زن و مرد در اینصورت از بین میرود.

جهت مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری به صفحه تماس با ما مراجعه فرمائید.

بازدید کننده بزرگوار، در این مقاله یک نمونه وصیت نامه شرعی و قانونی برایتان قرار داده ایم تا با چارچوب تنظیم آن آشنا شوید.

نمونه وصیت نامه شرعی و قانونی

بسم الله الرحمن الرحیم

اینجانب ..... فرزند ..... به شماره شناسنامه ..... صادره از ..... ساکن ..... پس از اقرار به یگانگی و وحدانیت خداوند متعال و نبوت تمام پیامبران و خاتمیت حضرت محمد (ص) و امامت امامان دوازده گانه و عصمت و ولایت چهارده معصوم علیهم السلام و سایر عقاید دین اسلام -اصول و فروع آن-، در حال صحت و سلامت، با اختیار و رضایت و بدون اکراه و اجبار و با حواس کامل وصایای خود را به شرح ذیل مرقوم می دارم:

1) وصی، ناظر و قیم را به شرح ذیل معرفی می کنم و امیدوارم طبق قوانین شرع و رعایت مصالح و رضایت الهی عمل نمایند:

الف) وصی: جناب آقای ..... فرزند ..... به شماره شناسنامه ..... صادره از ..... .

ب) ناظر: جناب آقای ..... فرزند ..... به شماره شناسنامه ..... صادره از ..... .

ج) قیم اطفال: جناب آقای ..... فرزند ..... به شماره شناسنامه ..... صادره از ..... .

2) توصیه هایی در مورد کفن و دفن و مراسمات:

محل دفن ..... نحوه دفن ..... چگونگی سنگ قبر ..... هزینه ..... و ..... .

غسل و کفن و نماز میت و سایر اعمال تجهیز: نحوه آن ..... هزینه ها ..... .

مراسمات سوگواری (ختم، سوم، هفت، چهلم، سالگرد و …): نحوه آن ..... هزینه ها ..... . سایر خیرات و برنامه ها ..... .

مطلب مرتبط: نمونه دادخواست اثبات صحت وصیت نامه

3) نام همسر و فرزندان بنده به شرح ذیل می باشد:

نام همسر یا همسران: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه و سایر توضیحات) ..... .

نام فرزند یا فرزندان: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه و سایر توضیحات) ..... .

4) اموال و دارایی های بنده به شرح ذیل می باشد:

{خانه، اتومبیل و وسایل نقلیه، حساب های بانکی، زمین و سایر اموال و دارایی ها با ذکر مشخصات دقیق اعم از اموال منقول (قابل جابجایی) و غیر منقول (غیرقابل جابجایی مثل خانه)} ..... .

5) امانت هایی که دیگران نزد من دارند (اعم از پول، اموال، اشیاء و …) و باید به صاحبانشان برگردانده شود با ذکر دقیق مشخصات آن و صاحبانشان بدین قرار است: ..... .

6) امانت هایی که بنده نزد دیگران دارم با ذکر دقیق مشخصات آن و چگونگی دریافت آنها: ..... .

7) مطالبات بنده از دیگران و اسامی بدهکاران به همراه سایر توضیحات: ..... .

8) بدهی ها و دیونی که بنده باید به طلبکاران بپردازم: (مهریه همسر نیز جزء بدهی ها می باشد.) ..... .

مطلب مرتبط: نحوه ابطال وصیت نامه در دادگاه

9) واجبات عبادی که بر ذمه ی من است و باید برای آنها اجیر گرفته شود:

الف) نمازها (نمازهای یومیه، آیات، نذر، عهد، قسم) با ذکر تعداد و نحوه آن و سایر توضیحات: ..... .

ب) روزه ها (قضای ماه مبارک رمضان، عهد، نذر، کفاره) با ذکر تعداد و نحوه آن و سایر توضیحات: ..... .

ج) حج واجب با ذکر نحوه آن و سایر توضیحات: ..... .

10) واجبات مالی که باید پرداخت شود (خمس، زکات، کفارات، ردّ مظالم، دیه، جریمه، نذر، عهد، قسم و …): ..... .

11) مقدار مالی که در امور خیریه مصرف شود (قرائت قرآن، روضه خوانی، فقرا، ایتام، کمک به ساخت مسجد و حوزه علمیه و بیمارستان و مدرسه و …) به همراه توضیحات: ..... .

12) حق الزحمه و اجرت وصی، ناظر و قیم به شرح زیر است:

وصی ..... ناظر ..... قیم ..... .

13) به افراد نامبرده در ذیل (فرزند، پدر، مادر و…) غیر از سهم الارث، اموالی به شرح ذیل تعلق گیرد: ..... .

14) اموال زیر به اشخاصی که ارث نمی برند تعلق گیرد با توضیحات آن: ..... .

15) اموال و اشیاء زیر در امور عام المنفعه و معینی که برای آنها مشخص می کنم مصرف شود (مثل وقف کردن خانه برای دارالقرآن و …): ..... .

16) نظر بنده در مورد اهداء اعضای بدنم پس از مرگم این است که ..... .

17) محدوده اختیارات و وظایف هر کدام از وصی، ناظر و قیم پس از فوتم بدین شرح است: ..... .

در پایان از همه ی کسانی که حقی بر من داشته و دارند و نتوانسته ام یا فراموش کرده ام که حقوقشان را ادا کنم طلب بخشش و عفو دارم. از همه ی اقوام و دوستان و آشنایان و همکاران و همسایگان طلب مغفرت و دعای خیر دارم.

توصیه های معنوی، تجربیات و سایر سفارشات: ..... .

«فَمَنْ بَدَّلَهُ بَعْدَ ما سَمِعَهُ فَإِنَّما إِثْمُهُ عَلَى الَّذینَ یُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللَّهَ سَمیعٌ عَلیمٌ»

https://edalatsara.com/wp-content/uploads/2020/01/10-1.jpg

پس هر کس آن [وصیت] را بعد از شنیدنش تغییر دهد، گناهش تنها بر [گردن] کسانی است که آن را تغییر می دهند. آری، خدا شنوای داناست. این وصیت نامه در تاریخ ..... هجری شمسی برابر با .... هجری قمری با اطلاع وصی، ناظر، قیم و شهود و با رضایت، سلامت کامل و هوشیاری اینجانب و با خط ..... نوشته و تنظیم شد و در دفتر اسناد رسمی شماره ..... به ثبت رسید.

نام کامل و امضاء و اثر انگشت وصیت کننده اسامی و امضاء شهود: ..... .

نام و امضاء وصی ..... نام و امضاء ناظر ..... .

نام و امضاء کاتب و نویسنده ..... نام و امضاء قیم ..... .

سایر توضیحات .... .

با وجود این نمونه وصیت نامه که از نظر قضایی کامل می باشد اما در هر حال با توجه به متفاوت بودن هر پرونده و دارا بودن نکات و ظرائف خاص خود لذا این وصیت نامه شما را از مشاوره با وکیل بی نیاز نمی نماید.